We leven in een tijd waarin drukte duidt op ambitie en prestatie: hoe drukker je het hebt des te beter het gaat met je carrière, je gezin en je andere activiteiten.
Je moet wel zeggen dat je het druk hebt anders gaat er iets niet goed of doe je iets niet goed. Bizar eigenlijk.. want aan de andere kant klaagt iedereen dat het te druk is, er teveel prikkels zijn en is het aantal mensen met een burn-out hoger dan ooit.
Tegenstelling
Dus we leven in een tijd waar een grote tegenstelling bestaat: we willen het druk hebben (want dat is een teken van succes) en ondertussen kunnen we al die drukte niet meer bolwerken.
Hoe komt dat toch? Voor een deel heeft het te maken met hoe we psychologisch omgaan met drukte: onderzoek wijst uit dat het gemakkelijker is voor ons om te reageren op alles wat er op ons af komt dan de moeilijke weg te kiezen. De weg van eerst kijken (dus even stilstaan) en in de rust kiezen wat je wel of niet oppakt. Het vraagt moed om keuzes te maken en reageren lijkt gemakkelijker dan kiezen. Betekent ook dat je de verantwoordelijkheid voor wat op je af komt en wat jij daar mee doet buiten je zelf kunt blijven leggen. “Pff er komt zoveel op me af, er wordt zoveel van me gevraagd; ik krijg zoveel emails”…
Moed
Een ander psychologisch mechanisme is: hoe drukker je hebt het, des te harder je gaat werken, lopen en reageren. Voor een deel creëren we op deze manier ons eigen drukte. We kijken niet meer bewust naar wat we aan het doen zijn maar zijn steeds harder aan het erken om alle ballen in de lucht te houden. We zijn al bijna niet meer in staat om even stil te staan en vanuit dat stilstaan te onderzoeken wat we aan het doen zijn.
Vicieuze cirkels
Het grootste risico dat op de loer ligt als het gaat om drukte en hoe wij daar mee omgaan, is dat je in een vicieuze cirkel terecht komt van drukte
Zit je eenmaal in de eerste vicieuze cirkel? Dan kun je er op wachten dat de tweede cirkel zich ook aandient:
En dan?
Het begint met bewustzijn, doorzie je wat je aan het doen
bent en in welke ratrace je zit?
Bedenk of dit een tijdelijke situatie is of dat het een patroon is geworden
waar je al langere tijd in participeert. Onderzoek hoe je je fysiek voelt: ben
je gespannen, heb je lichamelijke klachten
zoals hoofdpijn, rugpijn en/of spierpijn, last van je maag of darmen?
Slaap je slecht? Kun je lastig ontspannen als je een uurtje vrij bent? Allemaal
signalen dat je al te lang in een te hoge versnelling functioneert. Hoe langer
je in deze staat blijft des te groter het risico wordt op een burn-out maar ook
op een depressie. Want hoe langer je weg blijft van wat er voor jou echt toe
doet des te ongelukkiger en somberder je wordt
Bewustzijn
Vanuit het je bewust worden van jouw ratrace en alle klachten die deze ratrace je oplevert kun je (desgewenst samen met een professional) proberen om vanuit dit bewustzijn te kijken naar hoe het anders kan en moet. Dat anders doen ligt in:
- Onderzoeken wat de dingen zijn waar je echt blij van wordt
- Tijd vrijmaken om de dingen te doen waar je echt blij van wordt
- Keuzes maken: wat doe ik wel en wat doe ik niet?
- Efficiënter leren werken (timemanagement)
Waar wordt je echt blij van?
Dat is knap lastig om te ontdekken als je in de ratrace van
drukte participeert!
Het begint met rust, ruimte en stilte. Bedenk waar je als kind blij van werd,
welke hobby’s je had toen je het nog niet te druk had en wat zijn de dingen
waar je stilletjes naar verlangt? Bedenk wat je mist: tijd met je gezin? Tijd
met vrienden? Sporten?
Flow
Waar het om gaat is dat je uit de drukte cirkel stapt en meer tijd besteed aan dingen doen in flow. Flow is de staat waarin je volledig op gaat in datgene wat je aan het doen bent. Je herkent dit vast wel bij anderen: ze zijn helemaal “weg” als ze bijvoorbeeld aan het schilderen, sporten, muziek maken, koken etc. zijn. Het gaat vaak om dingen die we met onze handen of lijf doen. Deze staat is voor ons brein heel erg gezond en zorgt ervoor dat alle stress stoffen die in ons lijf zijn worden opgelost en we dus gezond blijven!
Contact
Minstens zo belangrijk is echt contact met de mensen om ons heen. Spelen met je kinderen, wandelen en praten met je lief, eten met vrienden. Luisteren naar elkaar en elkaar erkennen en zien. Wij mensen zijn sociale wezens: zonder echt contact drogen we op, worden we somber en ongelukkig. Vaak zijn het toch de “sociale activiteiten” die als een van de eerste dingen worden opgeschort als je gebrek aan tijd, drukte en stress ervaart. Ook hier komt het weer neer op het hebben of ontwikkelen van moed en kracht om tijd te besteden aan datgene wat je zo nodig hebt om gezond en gelukkig te blijven.
Alleen zijn en niks doen
Naast flow en contact met de mensen die er voor jou toen doen, is het belangrijk dat je bewust tijd in ruimt waarin je alleen bent en niks doet. Hoe moeilijk is dat?!
En toch heeft ons brein en lijf tijd nodig waarin we niet aan staan, waarin we nergens op hoeven te reageren en waarin we ook onze ogen niet hoeven te gebruiken om te lezen of op een scherm te kijken. Het zal je verbazen wat voor inspiratie er ontstaat als je de tijd neemt om te lummelen, rond te hangen en je gedachten te laten gaan zonder dat er iets moet of hoeft.
Discipline
Alles wat ik hier boven heb beschreven valt of staat met discipline. Wil je dat het anders wordt? Wil je gezond blijven of worden en meer tijd besteden aan dingen die voor jou echt belangrijk zijn? Dan moet je met ijzeren discipline beginnen je tijd anders in te delen, afspraken af te zeggen en taken af stoten of laten liggen. En tijd plannen voor flow activiteiten, tijd alleen en tijd in contact met de mensen die voor jou belangrijk zijn.
Effect
Wat je zult merken, als je een tijdje bovenstaande afspraken met je zelf hebt gemaakt en uitgevoerd, is dat je nog net zoveel werk kunt verzetten dan je anders deed.
Vergis je niet: we hebben het vaak drukker met bedenken hoe druk we het hebben en hoeveel we nog moeten doen dan met het daadwerkelijk uitvoeren van al die taken. Ons denken over wat er allemaal moet, kan gebeuren en dus over hoe druk we het hebben neemt veel meer tijd en energie dat het daadwerkelijke doen van al die dingen! Stilstaan heeft meer effect dan als een kip zonder kop rondjes rennen. Overwegen en kiezen maakt je efficiënter dan piekeren en je zelf opjagen.
